Тұз – ас дәмдеуден әлдеқайда кең қолданылған, мыңжылдық тарихы бар ерекше ресурс. Көп елдің мәдениетінде ол тазарту, сақтану, береке символы саналады. Табалдырыққа аздап тұз себу арқылы үйге кіретін жағымсыз ықпалды тоқтатуға болады деген сенім де содан тараған. Осы дәстүрдің түп-төркінін, қазіргі түсіндірмесін және қауіпсіз қолдану жолдарын саралап көрдік, деп хабарлайды Anyqtime.kz ақпарат агенттігі.
Тұздың қадірі ерте заманда-ақ айқындалған: «нан-тұзбен қарсы алу» дәстүрі қонақжайлық пен құрметтің белгісі болды. Тұз қосылған су үйді жинастырғанда қолданылып, оның дезинфекциялық қасиеттеріне сенген. Кей өңірлерде төсектің қасына қойылған тұз жаман түс пен мазасыздықты қуады деген наным тараған. Мұның бәрі тұздың тек асүйде емес, тұрмыстық салтта да маңызды рөл атқарғанын көрсетеді.
Нумеролог Ирина Волкованың айтуынша, тұз «энергоақпараттық» қасиеттерімен тұрмыстағы микроклиматты реттеуге көмектеседі деген түсінік бар. Ол табалдырық маңына аздап тұз себуді ұсынады: бұл қалаусыз келушілер мен жағымсыз энергияға тосқауыл қояды-мыс. Сенім бойынша, тұз сырттан келетін теріс ықпалды «тартып алып», өзіне жинай алады. Осы себепті есік жақтағы тұзды апта сайын жаңартып, қолданылғанын кәріз жүйесіне ағызып жіберу ұсынылады.
Сарапшы бұрын қолданылған заттарды да тұзбен «бейтараптандыруға» кеңес береді. Әдісі қарапайым: заттың үстіне тұз сеуіп, бір тәулікке қалдыру жеткілікті. Одан соң тұзды жинап тастап, затты мұқият жуу қажет. Мұндай рәсімдер алдыңғы иесінің ықтимал энергетикалық «жадын» өшіреді деген түсінікке негізделген.
Айта кетер тұсы – бұл ұсынымдардың ғылыми дәлелі жоқ, олар эзотерика мен халық сенімдерінің аясына жатады. Ғылыми дүниетанымдағы адамдар бұған күмәнмен қарауы мүмкін. Дегенмен психология тұрғысынан мұндай ұсақ ритуалдар адамның жағдайды бақылауда ұстау сезімін күшейтіп, эмоционалдық күйге оң әсер етуі ықтимал. Яғни әсері көбіне субъективті, «көзге көрінбейтін тәртіп орнатудан» туындайтын ішкі тыныштықпен байланысты.
Тұзды тұрмыста қолданғанда қауіпсіздікке мән берген жөн. Ол – абразив: нәзік беттерді, сынғыш жабындарды (мысалы, лакталған жиһаз, жылтыратылған металл, жібек-мата) сызат түсіруі мүмкін. Осындай тәуекелді азайту үшін баламалы тәсіл бар – тұз ерітіндісімен сүрту. Жылы суда тұзды толық ерітіп қолдансаңыз, өңделетін материалдарға түсетін механикалық қысым азаяды, ал ерітінді бетін жеңіл тазартып, жағымсыз иістерді бәсеңдетуге көмектеседі. Бұл – агрессивтілігі төмен, қолданылу аясы кеңдеу нұсқа.
Қорытындылай айтқанда, табалдырыққа тұз себу – мәдени жадыда сақталған, көпшілікке таныс ырым. Ол ғылыми әдіспен дәлелденбесе де, тұрмысқа тыныштық әкелетін шағын ритуал ретінде адамдарға психологиялық тірек болуы мүмкін. Ең бастысы – қауіпсіздік ережесін сақтау, ал күнделікті тәртіпте тазалық пен ашық қарым-қатынасты да ұмытпау: үйдің шынайы жайлылығы көбіне соған байланысты.