5 маусым – Дүниежүзілік қоршаған ортаны қорғау күні

5 маусым – Қоршаған ортаны қорғау күні «Пластикпен күрес» тақырыбымен өтеді. Биылғы хост ел – Оңтүстік Корея. Қазақстанда да экологиялық шаралар жалғасуда.

AnyqTime - Бүгін адамзаттың табиғатпен жарасымды өмір сүруге деген ұмтылысын ұран еткен Қоршаған ортаны қорғау күні. Бұл – жай ғана күнтізбедегі белгі емес, бұл – ұлт пен ұлысқа бөлінбей, күллі адамзаттың ортақ үйі – Жер ананың тағдырына алаңдаған жүректердің үнқатысуы. Биыл бұл күн ерекше мәнге ие. БҰҰ белгілеген 2025 жылдың басты тақырыбы – пластикпен күрес, ал жаһандық шаралардың орталығы – Оңтүстік Корея.

Табиғатқа тағзымнан басталған тарих

Бұл мереке алғаш рет 1972 жылы Стокгольмде өткен Біріккен Ұлттар Ұйымының қоршаған орта жөніндегі тарихи конференциясында дүниеге келді. Ал 1973 жылдан бастап әлем елдері жыл сайын 5 маусымда табиғатты сақтау мен оны ластауға қарсы күрестің маңыздылығын еске салатын күн ретінде атап өтеді. Содан бері жарты ғасырға жуық уақыт ішінде бұл дата экологиялық мәдениетті қалыптастырудың, қоғамды табиғатқа жанашырлықпен қарауға үндеудің бірден-бір алаңына айналды.

2025: Пластикпен күрес – ұрпақ амандығына бағытталған үндеу

Биылғы жылдың басты ұраны – «Пластикпен күрес» (Beat Plastic Pollution). Бір қарағанда, күнделікті тұрмыста кездесетін қарапайым зат тәрізді көрінетін пластик – бүгінде жаһандық қауіпке айналған экологиялық апаттың басты себепшілерінің бірі. Жыл сайын әлем мұхиттарына 11 миллион тоннадан астам пластик қалдықтары төгіледі. Бұл тек теңіз жануарлары мен экожүйелерге ғана емес, адамның өзіне де қауіп төндіреді – микропластиктер тағам арқылы ағзаға еніп, денсаулыққа зиян келтіреді.

2025 жылы Қоршаған ортаны қорғау күні аясындағы басты шаралар Оңтүстік Кореяның Чеджу аралында өтеді. Бұл таңдау да бекер емес – Корея 2040 жылға дейін пластиктен толық арылу мақсатын көздеген. Чеджу аралы болса, экологиялық таза аймақ ретінде әлемге танылған мекен. Мұндай қадамдар басқа елдер үшін де үлгі болуы тиіс.

Қазақстан табиғатты аялау жолында

Қазақстан да бұл жаһандық үндеуге үн қосып отыр. Жыл басынан бері түрлі деңгейдегі экологиялық шаралар ұйымдастырылуда. Соның бірі – Астанада өткен «Таза Қазақстан» экофестивалі. Бұл шарада экология мен өндіріс саласындағы жетекші компаниялар жұртшылықпен кездесті, табиғатты қорғау жолындағы тың бастамаларын таныстырды.

Сонымен қатар ЮНЕСКО қолдауымен қолға алынған «Тұрақты жол» ұлттық әлеуметтік экокампаниясы ел аумағын қамтыған кең ауқымды жобаға айналды. 8 маусым күні Қазақстанның 17 өңірінде сенбіліктер мен ағаш отырғызу акциялары өтеді деп жоспарлануда. Мұндай іс-шаралар – тек экологиялық мәдениетті арттырып қана қоймай, ұрпақ санасына табиғатты аялау – әр азаматтың парызы екенін сіңірудің нақты жолы.

Одан бөлек, «Taza Like», «Ayala» сынды экологиялық жобалар арқылы ел жастары мен волонтерлері белсенді атсалысып келеді. Бұл бастамалар табиғатқа жанашыр көзқарасты қалыптастыруға және жас ұрпақты экологиялық сауаттылыққа баулуға бағытталған.

Табиғат – аманат

Адам мен табиғат – егіз ұғым. Бірінің тағдыры біріне тәуелді. Табиғаттың тынысы тарылса, адамзаттың да ертеңі бұлдыр болмақ. Сондықтан Қоршаған ортаны қорғау күні – құрғақ мәлімдемелер мен бір реттік акциялардың күні емес, бұл – әркім өзінен бастап жасайтын жауапкершілік күні. Қалдықты сұрыптау, суды үнемдеу, ағаш отырғызу, пластиктен бас тарту – осындай ұсақ қадамдардың өзі ұлы өзгеріске бастайтынын ұмытпауымыз керек.

Пластикпен күрес – бүгінгі ұран ғана емес, болашақтың аманатын арқалаған ұлы міндет. Бұл күреске Қазақстан да, күллі әлем де үлес қосуы тиіс. Табиғатты қорғау – тілмен айтылатын ұран емес, жүрекпен сезілетін әрекет болуға тиіс.