Құрбан айттың мәні неде? Бұл мейрамда не істеу сауап?
Жыл сайын мұсылман жұрты асыға күтетін мерекенің бірі — Құрбан айт. Бірақ бұл күннің мағынасы — бір күндік рәсім емес, ғасырлар бойғы сенім мен шынайы ықыластың көрінісі. Құрбан айтта құрбандық шалу парызы қайдан шыққан? Ол неліктен Исламда аса маңызды? Құрбан айтта не істеу керек, мал қалай таңдалады, еті кімге беріледі? Қазақстанда бұл мереке қалай тойланады, оның рухани мәні неде?
Осы және басқа да көпшілікті қызықтыратын сауалдарға AnyqTimes айдарында жауап беруге тырыстық.
Құрбан айттың тарихы: құрбандық қайдан басталды?
Құрбан айттың шығу тегі Ибраһим пайғамбардың тағдырымен байланысты. Алла Тағала оның ықыласын сынау үшін түсінде ұлын құрбандыққа шалуды бұйырады. Өзінің Жаратушыға деген мойынсұнушылығымен ерекшеленген Ибраһим (ғ.с.) бұйрықты орындауға ниеттенеді. Бірақ Алла оның шынайы ықыласын қабыл етіп, баласының орнына құрбандыққа мал шалуды бұйырады.
Сол сәттен бастап бұл оқиға исламдағы үлкен ғибратқа айналып, Құрбан айт мерекесінің негізі қаланды. Бұл оқиға бізге шынайы иман мен тәуекелдің не екенін көрсетеді.
Құрбандық шалу не үшін керек? Бұл күннің рухани мәні қандай?
Исламда құрбандық шалу — тек салт емес. Бұл — Алла разылығы үшін жасалатын тақуалықтың белгісі. Қасиетті Құранда да былай делінген: «Олардың еттері де, қандары да Аллаға бармайды. Бірақ Оған сендердің тақуалықтарың ғана жетеді» (Хаж сүресі, 37-аят).
Яғни, малдың қанын ағызу емес, жүректегі ниет пен ықылас бағаланады. Құрбандық шалу – адамның өз нәпсісімен күресі, өзінен артылғанын мұқтажбен бөлісуі. Бұл күн — жан мен жүрек тазаратын сәт.
Қандай мал шалынады? Еті кімге таратылады?
Құрбандыққа қой, ешкі, сиыр, түйе шалынады. Негізгі шарт – мал дені сау, мінсіз әрі белгілі жасқа жеткен болуы тиіс. Мысалы, қой мен ешкі – 1 жаста, сиыр – 2 жаста, түйе – 5 жаста болуы керек.
Шалған малдың еті үшке бөлінеді:
Бір бөлігі – мұқтаждарға;
Бір бөлігі – туған-туыс, көршілерге;
Бір бөлігі – өз отбасына қалдырылады.
Бұл — қоғамдағы теңдікті сақтап, бауырмалдық пен жомарттықты арттыратын дәстүр.
Құрбан айтта қандай амалдар жасау керек?
Айт намазына бару, көпшілікпен көрісіп, жақсы тілектер айту – бұл күннің әдептері. Адамдар араздықты ұмытып, бір-біріне кешіріммен қарауға тырысады. Құрбан шалу парыз болмаса да, мал шала алмағандар садақа беріп, қайырымдылық жасайды.
Қазіргі таңда Қазақстанда онлайн құрбандық шалу да жолға қойылған. Бұл – заманауи тәсілдер мен діннің үйлесімділігі.
Қазақстанда Құрбан айт қалай тойланады?
Қазақстанда Құрбан айт – ресми мереке. Бұл күні мектептер мен мекемелер демалыс жариялайды. Таңертең мешіттерде айт намазы оқылып, діни уағыздар айтылады. Кейін құрбандық шалу рәсімі басталады. Әсіресе, ауылдарда халық бір-бірімен ет бөлісіп, дастархан жайып, ұлттық бірлік пен бауырмалдықты паш етеді.
ҚМДБ жыл сайын ел бойынша ұйымдастырылған қайырымдылықпен қатар, құрбандық шалудың ережелерін түсіндіретін насихат жұмыстарын күшейтеді.
Құрбан айт – нәпсіні емес, жүректі жеңу
Құрбан айт — ішкі рухты жаңғырту мерекесі. Адам бұл күні тек мал емес, өз бойындағы ашу, сараңдық, іштарлық секілді рухани ауруларды да құрбан етуі тиіс. Бұл — өзін-өзі тәрбиелеудің биік сәті.
Жаратушыға адалдық пен адамға жанашырлық тоғысқан осы мереке әрбірімізге адамгершілік пен кішіпейілділікті үйретеді.
🕌 Айт қабыл болсын!
Құрбан айт – тек бір күндік мейрам емес, бүкіл бір рухани мектеп. Ата-баба салты мен ислам құндылықтары үндескен осы мерекеде бір-бірімізге жақсылық тілеп, жомарт жүрекпен бөлісейік.