Қарыз алғандардың бар қарызы кешірілуі мүмкін

Қазақстанда жеке тұлғалардың банкроттығы туралы заң қайта қаралып, азаматтар үшін тиімді әрі жеңілдетілген жаңа тетік күшіне енуге жақын. Бұл туралы Парламент мақұлдаған жаңа заң негізінде белгілі болды, деп хабарлайды Anyqtime.kz тілшісі Inbusiness.kz сайтына сілтеме беріп.

Қарыз тек банктен ғана емес, барлық тараптан кешіріледі

Жаңа заңға сәйкес, енді тек банктерден алған несие ғана емес, микроқаржы ұйымдары, коллекторлық агенттіктер және тіпті жеке адамдардан алынған қарыздар да кешірілуі мүмкін. Бұл – бұрынғы заңмен қаралмаған үлкен өзгеріс.

Сондай-ақ, азамат енді өзінің банкроттық рәсімінен бас тарта алады немесе себепсіз тоқтата алады. Бұрын бұл құқығы болмаған. Жаңа заңға сәйкес, банкроттық мәртебесін алған азаматтың барлық берешегі – тіпті кредиттік бюро мәліметтерінде көрсетілмеген қарыздары да автоматты түрде тоқтатылады.

Банкроттық рәсімі жеңілдейді

2025 жылғы 10 маусымнан бастап соттан тыс банкрот болу өтінішін банк қосымшалары арқылы беруге болады. Қазір бұл мүмкіндік тек bcc.kz банкінде бар. Бірақ алдағы уақытта басқа банктер де қосылуы мүмкін. Бұған дейін өтініш беру тек eGov.kz порталы немесе ХҚКО арқылы ғана мүмкін болған.

Банкроттық туралы деректер 7 жыл сақталады

Мемлекеттік кірістер комитетінің мәліметінше, өзін бір рет банкрот деп жариялаған адам келесі мәрте бұл рәсімді 7 жылдан соң ғана пайдалана алады. Ал алғашқы бес жыл ішінде жаңа қарыз алуға тыйым салынады.

Сандармен дәлел

2023 жылдан бері 160 мыңнан астам адам банкрот болуға өтініш берген. Оның ішінде тек 28,4 мың азаматтың өтініші қанағаттандырылған. Сот арқылы банкрот болғандар – небәрі 196 адам. Ал банкроттардың өтей алмаған қарызы – 147,1 млрд теңге.

Негізгі өзгерістер қысқаша

– Енді банкроттық тек банктік несиелерге емес, барлық түрдегі қарыздарға қатысты.
– Микроқаржы мен коллекторлық ұйымдар алдындағы борыш та кешірілуі мүмкін.
– Өтініш беру тәртібі жеңілдетілді: енді артық құжаттар қажет емес.
– Өтініш мобильді қосымша арқылы да берілмек.
– Қарыздан толық арылған адам "таза парақтан" бастайды – кредиттік тарихы сақталмайды.

Ескерту: Жаңа заң биыл 20 тамыздан бастап күшіне енеді. Ал 2025 жылдың 1 қаңтарына дейін жасалған барлық қарыздар бойынша реттеу талабы мүлдем алынып тасталады.

Қорытынды: Жаңа заң қиын жағдайға тап болған азаматтарға үлкен мүмкіндік береді. Дегенмен, енді біреуге қарыз бермес бұрын, оның банкроттық мәртебесін тексеру – сақтық шарасына айналуы мүмкін. Себебі, заң аясында борышын қайтармауға толық құқық беріледі.