Қазақстандық отбасылар ақшаларын қалай жұмсайды?

Қазақстандық үй шаруашылықтарының шығындары туралы статистикаға сәйкес, орташа есеппен бір үй шаруашылығы үшін  жұмсау 1 029 900 теңге деңгейінде қалыптасқан, деп хабарлайды Anyqtime.kz

Негізгі бөлігі – 933 584 теңге, яғни 90%-дан астам, тұтыну шығындарына – азық‑түлік, тұрмыстық тауарлар мен ақылы қызметтерге бағытталған. Сонымен қатар, шығын құрылымында өңірлерге қарай нақты ерекшеліктер бар, олар аймақтардағы тұрмыс деңгейі мен өмір салтын бейнелейді. Барлық деректер —  орташа бір үй шаруашылық үшін есептелген.

Әр өңірде кім көп жұмсайды?

2025 жылдың  ең жоғары ақшалай шығындар Ұлытауда байқалды – 1 336 410 теңге, сондай‑ақ Қызылорда облысында да – 1 205 730 теңге. Ең аз шығындар Қостанай облысында – 827 853 теңге, Шымкентте – 851 243 теңге және Абай облысында – 866 626 теңге тіркелді.

Алматы мен Астанада да үй шаруашылықтарының шығыны республикалық ортадан жоғары – тиісінше 1 062 726 және 1 183 552 теңге.

Тұтыну шығындары

Тұтыну шығындарының ішінде азық‑түлік тауарлары ең үлкен үлесті құрайды — 522 504 теңге, бұл жалпы шығындардың шамамен 51%-ы. Азық‑түлікке ең көп қаржы Маңғыстау облысында (681 703 теңге) және Түркістан облысында (625 900 теңге) жұмсалады.

Ал ең аз азық‑түлікке жұмсау Қостанай облысында — 394 380 теңге, және Солтүстік Қазақстан облысында — 407 472 теңге.

Тұрмыстық тауарлар мен ақылы қызметтер

Тұрмыстық тауарларға жұмсау ең жоғарысы Ұлытау облысында — 282 348 теңге, Павлодар облысында — 268 938 теңге, Қызылорда облысында — 265 515 теңге. Бұл категорияға киім, аяқ‑киім, мата, жиһаз, тұрмыстық техника, ұзақ мерзімді заттар, жеке гигиена, автокөлік және жанар‑жағар материал қарастырылады.

Алматы облысында (187 695 теңге), Қостанай облысында (191 563 теңге) және Шымкент қаласында (191 598 теңге) тұрмыстық тауарларға жұмсалу төмен.

Астанада және Алматыда ақылы қызметтерге шығын орташа республикалық деңгейден жоғары – тиісінше 291 318 және 263 844 теңге, ал ел бойынша орташа көрсеткіш – 201 452 теңге. Бұл қызметтерге – коммуналдық төлемдер, транспорт, байланыс, білім, денсаулық, киім‑тағам, тұрмыстық техника жөндеу және т.б. кіреді.

Жетісу облысында (149 938 теңге) және Солтүстік Қазақстан облысында (137 859 теңге) ақылы қызметтерге жұмсалатын қаржы айтарлықтай төмен.

Туыстарға қолдау және қарыздар

Қай өңірде қалай қаржы берілетін де айрықша байқалады. Республикалық орта — 19 842 теңге. Соның ішінде Павлодар облысында бұл көрсеткіш 74 930 теңгені құрап, республикалық ортадан шамамен 4 есе артық. Сонымен қатар Атырау облысында – 50 569 теңге.

Екінші жағынан, Абай облысында – 3 777 теңге, Алматы облысында – 4 850 теңге, Шымкентте – 6 088 теңге, Батыс Қазақстан облысында – 6 400 теңге.

Қарыздарды өтеу бойынша ерекше аймақ – Ұлытауда, бір үй шаруашылығына орташа 254 789 теңге, бұл республикалық орта – 73 890 теңгеден әлдеқайда көп. Алматыда — 17 719 теңге, ал Астанада – 129 337 теңге.

Салықтар мен басқа төлемдер

Әр өңірде салыстырмалы түрде төмен: орташа – 2 584 теңге. Ең жоғары – Түркістан облысында (4 222 теңге), Қарағанды облысында (4 031 теңге) және Жетісу облысында (4 029 теңге).