Қазақстандағы екінші деңгейлі банктерге тұрғын үй құрылыс жинақ жүйесіне (ЖСС) қатысып, ипотекалық несиелер беру мүмкіндігі берілуі мүмкін. Бұл туралы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі мәлімдеді, деп хабарлайды Anyqtime.kz тілшісі Inbusiness.kz-ке сілтеме жасап.
Қазақстанда тұрғын үй құрылыс жинақ жүйесіне (ТҚЖЖ) қатысатын банктердің қатары кеңеймек. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі (ҚНРДА) әзірлеген жаңа заң жобасы қабылданса, екінші деңгейлі банктерге де жеңілдетілген ипотека беру құқығы беріледі. Бұл бастама ипотекалық нарықтағы бәсекені арттырып, тұрғын үйге қолжетімділікті күшейтеді деген үміт бар.
Жаңа механизм не береді?
Бүгінде ТҚЖЖ арқылы тек "Отбасы банк" қана жұмыс істейді. Бұл банк 3,5-5% аралығындағы төмен мөлшерлемемен несие ұсынып, мемлекеттік сыйақы арқылы жинақ жүйесін жүргізеді. Бірақ бір ғана оператордың болуы нарықтағы бәсекелестікті шектеп отыр.
ҚНРДА ұсынған заң жобасы екінші деңгейлі банктерге де ТҚЖЖ жүйесіне қатысуға мүмкіндік береді. Яғни, банктер халықтың салымдарын тартып, мемлекеттік сыйақы негізінде өз ипотекалық бағдарламаларын ұсынуы мүмкін. Бұл әр азаматқа түрлі банктер арасынан тиімді нұсқаны таңдауға жол ашады.
Сарапшылар не дейді?
Қазақстан құрылысшылар қауымдастығының президенті Виктор Микрюков бұл бастаманың оң әсер беретінін айтады. Оның пікірінше, жаңа банктердің келуі қолжетімді ипотека нұсқаларын көбейтеді, ал бұл тұрғын үйге сұранысты жандандырады.
Нарықтың қазіргі жағдайы
Ұлттық банк деректеріне сәйкес, Отбасы банктің активі 4,56 трлн теңгеге жеткен. Ипотекалық несие портфелі 3,48 трлн теңгені құрап отыр. Елдегі тұрғын үй мақсатындағы барлық банктік несиенің 52%-дан астамы осы банкке тиесілі.
Азаматтар үшін басты артықшылық
Жаңа банктер қосылған жағдайда, азаматтар жинақ жүйесін жүргізуде және несие алуда кеңірек таңдау мүмкіндігіне ие болады. Бәсекелестік артқан сайын, банк шарттары да икемді әрі тиімді бола түседі.
Ең бастысы, жүйенің негізгі қағидаттары сақталады: алдымен жинақ, кейін мемлекеттік сыйақы, одан соң төмен мөлшерлемелі ипотека. Бұған дейін тек Отбасы банктен ұсыныс алуға мәжбүр болған азаматтар енді бірнеше банктің шарттарын салыстырып, өзіне тиімдісін таңдай алады.