Уақытты өлшеудің жаңа дәуірі басталды ма? Ғалымдар секундсыз санау тәсілін ойлап тапты

Швециялық ғалымдар уақытты есептеу үшін секундқа тәуелсіз кванттық әдіс ойлап тапты. Бұл тәсіл ғылым мен технологияда жаңа дәуір бастауы мүмкін. Олар кванттық бөлшектердің қасиеттерін қолданып, бастапқы есеп нүктесінсіз де уақытты дәл анықтауға болатынын дәлелдеді, деп хабарлайды Anyqtime.kz тілшісі ScienceAlert сайтына сілтеме беріп.

Физиктер не ашты?

Уппсала университетінің зерттеушілері кванттық деңгейде уақытты өлшеудің «памп-проб» деп аталатын тәсілін қолданған. Бұл әдісте ғалымдар гелий атомдарын лазермен қоздырып, оларды «Ридберг күйіне» енгізеді — яғни, электрондары аса жоғары энергия деңгейіне көтеріледі. Атомдардың осы ерекше күйі олардың толқындық табиғатын пайдалануға мүмкіндік береді.

Ең маңыздысы — бұл әдіс үшін дәстүрлі секундомер немесе сағат қажет емес. Уақыт өлшемі атомдардың өзара интерференциясы — толқындық дестелердің бір-бірімен әсері арқылы анықталады.

Ғалымдар мұны қалай дәлелдеді?

Зерттеу барысында атомдардан пайда болған толқындық құрылымдарда «уақыттық іздер» байқалған. Бұл іздер өте тұрақты және нақты болғаны соншалық, оларды уақыт белгілері ретінде қолдануға болады. Эксперимент нәтижелері теориялық болжамдарға сәйкес келіп, 4 наносекунд дәлдікке қол жеткізілген.

Маңызы қандай?

Жаңа тәсіл тек уақытты өлшеу технологиясын ғана емес, кванттық компьютерлер мен ультражылдам электрониканың дамуын да жеделдетуі мүмкін. Себебі дәстүрлі өлшеу құралдары аса қысқа уақыт ауқымында тиімді жұмыс істей алмайды.

Профессор Марта Бергольтстың айтуынша, бұл әдіс уақытты өлшеудегі парадигманы түбегейлі өзгертіп, ғылыми құралдар мен зерттеулерге жаңа серпін беруі ықтимал.