Қытай мен Орталық Азия: жаңа деңгейдегі медиа диалог және стратегиялық әріптестік.
Ақбота Сабырхан
Автор2025 жылғы 22 маусымда Қазақстан астанасында «Қытай – Орталық Азия» ақпарат агенттіктері форумы мен III Халықаралық коммуникациялық форум – «Жібек жолы» өтті. Бұл ірі шараларға Қытай мен Орталық Азия елдерінің 240‑қа жуық БАҚ, аналитикалық орталықтар, мәдени институттар мен бизнес өкілдері қатысты, деп хабарлайды Anyqtime.kz
Форум «Қытай – Орталық Азия» екінші саммиті аясында өтті. Ұйымдастырушылары – Синьхуа ақпарат агенттігі, Қазақстан Президентінің Теле‑радиокомплексі, Шэньси провинциясы үкіметі және China Huadian Corporation энергетикалық гиганты.
Синьхуа агенттігінің президенті Фу Хуа форумда Қытай Орталық Азия БАҚ-тары мен аналитикалық құрылымдарымен ынтымақтастықты нығайтуға, журналистика, технология және кадр даярлаудағы өзара тәжірибе алмасуға, сондай-ақ бірлескен зерттеулер өткізуге дайын екендігін атап өтті
«Астаналық консенсус»: медиа ынтымақтастықтың жол картасы қабылданды
Астанада өткен «Қытай – Орталық Азия» ақпарат агенттіктері форумының басты қорытындысы – ақпараттық серіктестікті нығайтуға бағытталған «Астаналық консенсус» атты стратегиялық құжаттың қабылдануы болды.
Құжатта мынадай негізгі бағыттар белгіленген:
- Орталық Азия мен Қытай медиасы арасында кәсіби байланысты кеңейту;
- Бірлескен репортаждар, семинарлар мен кадр алмасу жобаларын ұйымдастыру;
- Жаңа медиадағы өзара тәжірибе алмасу және инновацияларды қолдау;
- Жалған ақпаратпен күрес және жасанды интеллектіні этикалық тұрғыдан қолдану;
- Экономикалық ақпарат алмасуды күшейту және «Белдеу және жол» бастамасы аясындағы деректермен өзара бөлісу.
Құжатта шынайылық пен объективтілік қағидаттарын ұстану, медианың манипуляцияға қарсы тұруы ерекше атап өтілген. Сондай-ақ тараптар ақпараттық қауіпсіздік пен халықтар арасындағы өзара сенімді нығайту үшін бірлесе жұмыс істеуге ниетті екендерін білдірді.
«Астаналық консенсус» – Қытай мен Орталық Азия арасындағы ақпараттық, мәдени және гуманитарлық байланысты жаңа деңгейге көтеретін маңызды қадам ретінде бағаланып отыр.
Жоғары деңгейдегі қолдау
Қазақстан Президентінің көмекшісі Арман Қырыкбаев негізгі Алғысөзді оқып берді. Қасым-Жомарт Тоқаев:
«Мәдени және гуманитарлық алмасу өңірлік сенімнің негізі. Бұл форум серіктестікті жаңаша серпінге жеткізеді», – деген сенімін білдірді.
Форум қатысушылары гуманитарлық және ақпараттық серіктестіктің ұзақ мерзімді ынтымақтастықтың негізі екенін ортақ атап өтті.
Қытай қоғамдық дипломатиясы қауымдастығының вице‑президенті Цю Сяоцци:
«Бұл форум БАҚ, аналитикалық орталықтар мен мәдени құрылымдар арасындағы қарым‑қатынастардың жаңа тарауын ашады», – деді.
Ол тараптарға осы ынтымақтастықты әлемге сапалы жеткізуге үлес қосу қажет екенін айтты.
Қытайдың Қазақстандағы елшісі Хан Чуньлин:
«Қытай – Орталық Азия’ рухы көршілестік, өзара қолдау және бірлік принциптеріне негізделген. БАҚ екі өңір арасындағы бейбіт және сапалы қарым‑қатынастарды қалыптастыруда басты роль атқарады», – деді.
Өзбекстан мәдени мұра агенттігінің бірінші орынбасары Турсунали Кузиев: «Жақын көрші алыс туыстан жақсы» деген қайсар мақалға сілтеме жасап, сенімге негізделген қатынастың маңызын атап өтті. Ол форумның идея алмасып қана қоймай, жаңа мәдени жобалардың бастауы боларына үміт артады.
Астанадағы форум Қытай мен Орталық Азия арасындағы ақпараттық, мәдени және гуманитарлық серіктестіктің жетілгендігін, стратегиялық тереңдігін көрсетті. Тараптар өзара түсіністік пен ортақ жауапкершілік негізінде болашақ қоғамды – бір тағдырлы қауымдастық құруға ұмтылады.
